Đang thực hiện

Compare products

Compare Cancel

Registration

Tiếng Việt

English

Member

Username: AYS Code with 4 digits

Please enter a password

Remember me

Registration Forgot Password?

Highlight news

Grading Examination - Regulations

Aikidō Yūki Shūdōkan – Energy of the youth and passion.

20 jo suburi in Aikidō

7 Ken Suburi in Aikidō

Memories of a "beginner"

Journey to Aikido

Incidental learning of Aikido

Memories of Shūdōkan Dojo

[News] Seminar with Shihan Horii Etsuji at Kansha Dojo

A guide to Hakama folding

Our club - Aikidō Yūki Shūdōkan

The Founder

Stats

Online : 4

Today visitors : 204

Yesterday visitors : 295

Total visitors : 1.131.898

Visits this month : 4.852

Visits this week : 1.625

Nguyên lý chuyển động theo đường tròn trong Aikido

Post time: 22/10/2015 16:40

Trong khi tập luyện Aikido, có thể bạn đã từng nhiều lần được các anh chị Huấn luyện viên, các Sensei, Shihan nói đến việc di chuyển, thực hiện các động tác theo một đường tròng (vòng cung, hướng tâm, …) nhưng có thể bạn cũng chưa chắc đã hiểu được thực sự những ngụ ý hay là bản chất của sự chuyển động đó. Cùng là một người tập Aikido, mình sẽ giới thiệu với mọi người về nguyên lý này, bài viết dựa trên cơ sở quan điểm và nguyên tác từ “bài dự thi phần lý thuyết của nữ thí sinh Huỳnh Anh Hoa, 1 trong số 12 thí sinh thi lên đệ nhứt đẳng huyền đai cuối năm 1971” và được đăng tải trên forrum thegioivothuat.net.

Lần đầu tiên được Tổ sư Ueshiba trình diễn cho coi một vài thế Hiệp Khí Đạo, thầy Tohei đã cho là một sự xếp đặt giả dối. Thật vậy, với những động tác nhẹ nhàng uyển chuyển chẳng khác những bước khiêu vũ, Tổ sư đã quật ngã tất cả các đệ tử xông vào tấn công. Nhưng sau đó, khi dùng hết mức bình sinh tấn công Tổ sư, chính thầy Tohei đã bị quật ngã xuống chiếu mà chẳng biết mình bị phản công như thế nào. Nên nhớ lúc đó thầy Tohei đã là một cao thủ huyền đai Nhu Đạo.

Bí quyết từ đâu mà Sư tổ lại có thể làm được như vậy? Cho tới tận sau này, qua nhiêu thế hệ học trò, cơ bản mọi người đều thống nhất là bí quyết nằm trong nguyên tắc di chuyển hình vòng cung - tròn (Marui). Hầu hết các động tác, dù là của tay, chân hoặc tất cả thân thể đều theo đường cong. Sau này, với sự nghiên cứu từ khoa học hiện đại, Nguyên tắc di chuyển hình vòng tròn được khẳng định bằng những lý thuyết khoa học vững chắc. Hãy cùng xem dưới đây:

I. ĐỘNG LỰC HỌC CỦA CHUYỂN ĐỘNG TRÒN

Lấy thí dụ đòn thế Kote gaeshi: ta nắm lấy cổ tay của Uke và xoay tròn. Uke bị lôi cuốn theo và mất thăng bằng vì:

- Ta biến bản thân thành trung tâm của vòng tròn và xoay ít trong khi Uke ở ngoại biên phải “chạy” nhiều.

- Uke chịu ảnh hưởng của lực hướng tâm và lực ly tâm. 2 lực này tỉ lệ với vận tốc quay và khó mà cân bằng với nhau được do sự hiện diện của những lực khác (lực cọ xát với mặt đất, lực do quán tính của địch thủ v.v…), do đó giúp bẻ gãy sự thăng bằng của Uke.

Theo sơ đồ sau đây, muốn thực hiện một sự di chuyển tròn hữu hiệu, Tori phải:

- Giữ một thế thăng bằng thật vững chắc.

- Cánh tay nắm cổ tay Uke không được bẻ quặp lại (thả lỏng cánh tay và nguyên tắc cacsnh tay không bị bẻ gẫy) để Uke phải di chuyển nhiều theo.

- Xoay càng nhanh càng tốt.

Các môn võ thiên về “cương” hay tập trung vào sức mạnh thuần túy của cơ thể thường tập trung năng lực vào một bộ phận của cơ thể: cạnh bàn tay, cùi chỏ, chân… Đòn thế mạnh mẽ, chuộng đường thẳng, lúc chạm vào người địch thủ chính là lúc kết thúc của đòn. Ngược lại điều đó, trong Aikido, năng lượng sinh ra do sự di chuyển của toàn thân quanh trục của trọng tâm (tori xoay tròn đóng vai trò là tâm và uke bị kéo theo chuyển động đường tròn sẽ di chuyển ở phía rìa đường tròn, về cơ bản nếu uke vẫn muốn khống chế tori thì buộc lòng phải di cuyển vòng tròn với vẫn tốc tăng tịnh tiến và chịu lực ly tâm có phương tiếp tuyến cới đường tròng do tori tạo ra, do vận tốc tăng tịnh tiến sẽ tác động vào phần thân dưới trong khi đó lực ly tâm lại có chiều lệch so với vận tốc sẽ kéo phần thân trên của uke di chuyển với chiều khác với phần thân dưới và với tốc độ chậm hơn, điều này sẽ bẻ gãy trục trọng tâm – là đường thẳng vuông góc với mặt đất – làm cho uke bị mất trọng tâm và chao đảo, có thể ngã hoặc mất thăng bằng).

[IMG]

Tóm lại, sự di chuyển hình vòng phát sinh ra một động năng rất lớn vì cho phép ta dùng một cách hữu hiệu trọng lực của thân hình để khống chế trọng tâm của đối thủ.

[IMG]

II. KAMAE

Nếu thân thể đang di chuyển hình vòng có thể so sánh với một con quay thì lúc nghĩ ngơi, ta phải giữ một tư thế trong đó thân hình có thể ví như một hình tứ diện đều. Tư thế này thoải mái, vững chắc nhất và cho phép di chuyển về mọi phương hướng một cách nhanh chóng nhất.

[IMG]

III. TÍNH NHU CỦA CHUYỂN ĐỘNG VÒNG TRÒN

Thầy Tohei đã viết “Sức mạnh có giới hạn, nhưng những phương cách để tránh đối đầu với sức mạnh thì vô số”.

Không bao giờ một kỹ thuật Aikido khi thực hiện lại trực tiếp đối chọi với sức mạnh của địch thủ. Trái lại, người tập sẽ di chuyển theo hình vòng và như thế hóa giải được sức tấn công mà không cần có sự tranh đua về sức mạnh. Một khi nắm vững được nguyên tắc này thì ta có thể hóa giải một sự tấn công từ bất cứ phương nào.
[IMG]

Ví dụ với kỹ thuật Shomen tsuki kote gaeshi ura: khi Uke đấm vào bụng ta, ta sẽ xoay hông sang một bên để tránh sức mạnh của cú đấm. Sau đó ta rút chân kia về phía sau và tóm lấy cổ tay của Uke và dẫn uke vào một chuyển động vòng tròn quanh trọng tâm của ta. Đòn thế này là một thí dụ điển hình cho thấy sự dùng sức mạnh của địch thủ cộng với động năng của chính ta. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi sự chính xác và sự đồng thời với các chuyển động của địch. Vượt khỏi phương diện kỹ thuật, người tập luôn luôn phải rèn luyện tâm trí để có thể “hiểu” địch thủ, hòa hợp với tâm trí của uke.

IV. VÒNG TRÒN ĐỘNG

Sự di chuyển vòng tròn không giới hạn trong một mặt phẳng duy nhất mà ta có thể hướng sự tấn công của uke vào vô số các mặt phẳng trong không gian ba chiều, để ví dụ: đòn Shomen Tsuki kote gaeshi ura sẽ thực hiện chủ yếu theo mặt phẳng nằm ngang, đòn kaiten nage sẽ thực hiện chủ yếu theo mặt phẳng thẳng đứng vuông góc với mặt đất, còn đòn Shomen uchi ude osae ura sẽ thực hiện chủ yếu theo mặt phẳng xiên chéo so với mặt đất
Ngoài việc chỉ di chuyển trong một mặt phẳng thì thực tế ta lại thường thay đổi chiều hướng thực hiện đòn một cách tự nhiên và liên tục trên 3 chiều. Thí dụ: đòn thế Shomen tsuki Irimi nage (2).
[IMG]

Nếu phối hợp tất cả các mặt phẳng trong các kỹ thuật của Aikido cùng hết thảy các đường xoắn và bán xoắn trên diễn ra quanh trung tâm của ta, thành một hình ảnh duy nhất, kết quả sẽ là một khối cầu, che chở lấy ta đối với bất cứ một hành động tấn công nào.

V. TRỌNG TÂM VÀ SỰ RÈN LUYỆN THÂN TÂM HỢP NHẤT

Một tòa nhà nguy nga đến đâu, nếu không có nền móng vững chắc, tất phải sụp đổ. Tương tự thế, sự di chuyển hình vòng trong kỹ thuật Aikido đòi hỏi một trọng tâm vững chắc. Khái niệm về trọng tâm (nhất điểm) rất quan trọng trong võ học Đông phương. Trọng tâm được cho là giao điểm của tinh thần và thể xác. Tập trung tư tưởng vào trọng tâm (Nhất điểm) có thể làm cho ta đạt được đến sự hợp nhất của trí và thân, thậm chí có thể phát sinh một sức mạnh kỳ diệu.

Sức mạnh này trong Aikido gọi là “Khí” (Ki). Khi đặt nền tảng của Aikido trên Ki, Tổ sư Ueshiba đã đạt được chiến thắng tuyệt đối trong sự bất bạo động. Thật vậy, Ki là sức mạnh của thiên nhiên, sinh lực của vũ trụ. Như thế, mọi hành động, gây hấn đều đi ngược lại các định luật của thiên nhiên và luôn luôn phải thất bại.

“Hiệp khí” có nghĩa là ta phải dung hòa, phải “hiểu” đối phương. Một khi đã “hiệp” với đối phương rồi thì không còn địch thủ, không còn hận thù.

PHẠM THẾ MẠNH
Sưu tầm và hiệu chỉnh dựa trên nguồn: http://thegioivothuat.net/threads/nguyen-tac-chuyen-dong-vong-tron-trong-ky-thuat-hiep-khi-dao.1186/