Giới thiệu về Aikido

Aikido (tiếng Nhật 合気道 あいきどう, Hiệp khí đạo) là một môn võ thuật hiện đại của Nhật Bản được Ueshiba Morihei (1883-1969) sáng tạo ra trên cơ sở các môn võ thuật cổ truyền của Nhật Bản như Jujutsu, Kenjutsu và Konjutsu.

A – Nguồn gốc của Aikido:

Aikido (tiếng Nhật 合気道 あいきどう, Hiệp khí đạo) là một môn võ thuật hiện đại của Nhật Bản được Ueshiba Morihei (1883-1969) sáng tạo ra trên cơ sở các môn võ thuật cổ truyền của Nhật Bản như Jujutsu, Kenjutsu và Konjutsu.

Tên gọi Aikido của môn phái được tạo nên bởi ba chữ Hán – Nhật:

• 合 (hợp, hiệp)- ai: hòa hợp, hài hòa
• 気 – ki: khí/tinh thần
• 道 – do: đạo

Aiki (合気) được các cao thủ Aikido giải nghĩa là “cảm giác được bản thân và đối thủ hòa làm một và cả hai đều hòa hợp với vũ trụ”. Sư tổ Ueshiba Morihei đặt chữ  Ai trong Aikido với nghĩa là “yêu thương” có lẽ dựa trên cơ sở đồng âm tiếng Nhật với từ 愛(ái). Aikido thể hiện triết lý này trong việc nhấn mạnh rằng, nắm vững võ thuật để mà nhận đòn và chuyển hướng nó đi một cách vô hại. Trong trường hợp lý tưởng, không chỉ người nhận mà cả người tấn công đều tránh được chấn thương và hóa giải sự xung đột bằng hòa bình.

B-Quan điểm luyện tập:

Trong Aikido, cũng như tất cả các môn võ Nhật Bản khác, vừa có sự luyện tập thể chất, vừa có sự luyện tập về mặt tinh thần.

Việc luyện tập thể chất trong Aikido rất phong phú, bao gồm cả luyện tập thể chất và trau dồi kỹ thuật cơ bản cũng như các kỹ thuật đặc biệt. Bởi một phần quan trọng trong việc luyện tập Aikido luôn bao gồm đòn ném đối thủ, nên điều đầu tiên môn sinh cần học là làm thế nào để ngã hoặc lăn an toàn.Các kỹ thuật tấn công đặc biệt bao gồm nắm, chém và đấm; các kĩ thuật phòng thủ bao gồm ném và khóa. Sau khi học xong các kĩ thuật cơ bản, môn sinh bắt đầu phòng thủ tự do chống lại nhiều đối thủ và các kỹ thuật chống vũ khí. Mục đích luyện tập thể chất trong Aikido là điều hòa nhịp vận động, linh hoạt, và sự bền bỉ, không chú trọng đến sức lực mang vác. Các hoạt động luyện tập liên quan đến Aikido chú trọng đến việc sử dụng di chuyển toàn thân một cách hài hòa và cân bằng, gần giống với yoga hay uốn dẻo. Ví dụ, rất nhiều dojo bắt đầu lớp học bằng bài tập làm ấm (Nhật: 準備体操 junbi taisō) có thể là kéo giãn hoặc bẻ căng và làm ấm các cơ và khớp. Trong các kỹ thuật Aikido, khống chế hoặc di chuyển theo hướng mở thông dụng hơn nhiều so với kéo hoặc di chuyển co lại như trong các môn võ khác và sự khác biệt này tạo ra được những sự khác biệt của mỗi học viên Aikido khi thực hiện kỹ thuật.

Việc luyện tập tinh thần cũng rất đa dạng, từ việc đơn giản nhất là quan sát và tập trung trong việc luyện tập kỹ thuật  cho đến khả năng tinh tế hơn là cảm nhận được hướng tấn công của đối thủ. Các học viên Aikido phải luyện tập cảm giác tập trung trong từng kỹ thuật, từ các đòn tấn công cho đến các kỹ thuật khóa, ném đối thủ vì Aikido không lấy việc đối kháng làm kỹ thuật chủ đạo mà chú trọng đến việc di chuyển, cảm nhận hướng tấn công của đối thủ mà dấn dắt, hóa giải đòn tấn công đó. Đây cũng là một điểm khác biệt cơ bản của Aikido với các môn võ khác và cũng chính điều này đã tạo cho Aikido trở thành một môn võ của tình yêu thương.

C: Phương thức luyện tập

Luyện tập Aikido phần lớn dựa trên các kỹ thuật cơ bản và luyện tập bởi hai người với nhau hơn là luyện tập tự do một người. Một mẫu chung cho người nhận đòn đánh (uke) là tấn công và người thực hiện kỹ thuật (tori), người vô hiệu hóa đòn tấn công này bằng một kỹ thuật Aikido. Cả hai kỹ thuật của uke và của tori được coi là căn bản trong việc luyện tập Aikido, cả hai phải luyện tập các nguyên tắc Aikido về hòa hợp và thích ứng. Tori học cách hòa hợp và kiểm soát năng lượng đánh, trong khi uke học cách trở nên bình tĩnh và linh hoạt trong thế bất lợi tại các vị trí mất thăng bằng mà tori gây ra. Người uke liên tục tìm cách lấy lại thế cân bằng, kiểm soát tori và che chỗ sơ hở của mình trong khi tori sử dụng kỹ thuật di chuyển, kiểm soát để làm uke mất thăng bằng. Trong các bài tập cao hơn, uke thỉnh thoảng sử dụng các kĩ thuật phản đòn (kaeshi-waza) để lấy lại thăng bằng và khóa hoặc ném tori.

Trong khi luyện tập nhiệm vụ của tori là tránh làm bị thương uke bằng cách sử dụng tốc độ và lực đánh phù hợp với trình độ của uke. Còn ngược lại uke phải luôn giữ được thăng bằng và hướng cũng như các tấn công của mình khi tori di chuyển.

Sưu tầm- biên soạn: Lê Hồng Mạnh.